Achilles stanowi ważną strukturę w naszym organizmie – umożliwia przenoszenie ciężaru ciała podczas chodzenia, biegania oraz wykonywania skoków. To najgrubsze i najsilniejsze ścięgno, jednak jest obarczone dużym ryzykiem uszkodzeń. Dowiedz się, jaki jest mechanizm zerwania ścięgna Achillesa? Kto jest narażony na kontuzje?
Ścięgno Achillesa – budowa, funkcja
Ścięgno Achillesa, określane również jako ścięgno piętowe, znajduje się w tylnej części podudzia – pomiędzy łydką a piętą. Składa się z silnych włókien kolagenowych, które pochodzą z mięśnia brzuchatego łydki oraz mięśnia płaszczkowatego. Ścięgno za sprawą kości piętowej przekazuje stopie siłę wytworzoną przez mięśnie łydki. Najważniejszą funkcją ścięgna Achillesa jest czynny udział w ruchach stopy, szczególnie w jej zginaniu podeszwowym. Ten ruch jest kluczowy w odrywaniu pięty od podłoża oraz podczas chodzenia i biegania.
Mechanizm uszkodzenia ścięgna Achillesa
Uszkodzenia Ścięgna Achillesa można podzielić na dwie grupy;
- częściowe – powstają na skutek zmian degeneracyjnych. Stopniowe zwyrodnienia i toczący się stan zapalny powodują przeciążenia okolicy, co prowadzi do rozrywania włókien ścięgna Achillesa, jednak jego ciągłość zostaje zachowana,
- całkowite – dochodzi do nich gwałtownie – bardzo często w czasie aktywności fizycznej. Nadmierne obciążenie i niekorzystny rozkład sił działający na środek ciężkości prowadzi do całkowitego przerwania ciągłości ścięgna.
Na zerwanie ścięgna Achillesa w największym stopniu są narażone osoby:
- amatorsko uprawiające dyscypliny sportów, w których dochodzi do intensywnych zmian kierunku ruchów. Należą do nich: siatkówka, koszykówka, squash, piłka ręczna,
- otyłe, prowadzące siedzący tryb życia – wówczas w obrębie mięśni łydki często występują przykurcze, a ruchomość stopy jest ograniczona. To predysponuje do kontuzji ścięgna. Czasem jeden niefortunny ruch wystarczy, aby doszło do zerwania Achillesa,
Zerwanie ścięgna piętowego może być również wynikiem ostrych, przewlekłych stanów zapalnych kaletki ścięgna. Dochodzi do tego na skutek różnych czynników: jako skutek kumulacji mikrouszkodzeń, u osób intensywnie uprawiających sporty bez wcześniejszej rozgrzewki, w wyniku chorób ogólnoustrojowych, które niszczą tkanki organizmu (dna moczanowa, zapalenie stawów). Przy zaniedbanej i nieleczonej chorobie szansa na uszkodzenie Achillesa zdecydowanie wzrasta.
Jakie są objawy zerwanego ścięgna Achillesa?
Objawy zerwania ścięgna Achillesa to między innymi:
- słyszalny trzask w okolicach pięty oraz towarzyszący temu nagły, silny ból,
- narastający obrzęk i wzmożone ucieplenie,
- niemożność zgięcia palców stóp ku dołowi,
- ograniczenie lub brak możliwości stawania na palcach,
- brak możliwości obciążania kontuzjowanej kończyny,
- uczucie uderzenia lub kopnięcia w łydkę.
Jak przebiega leczenie?
Lekarz na podstawie wywiadu oraz badań diagnostycznych ustala, jaki jest stopień uszkodzenia (czy doszło do naderwania lub całkowitego zerwania ścięgna piętowego). Zerwany Achilles w większości przypadków predysponuje do leczenia operacyjnego. W Medi Horizon Clinic nasi doświadczeni ortopedzi wykonują nowoczesną rekonstrukcję uszkodzonego Achillesa, polegającą na wykonaniu małych nacięć w okolicach ścięgna i zbliżeniu zerwanych struktur za pomocą szwów. Ta metoda znacznie skraca okres rekonwalescencji i umożliwia szybki powrót do codziennych aktywności.
Leczenie nieoperacyjne skierowane jest dla osób w podeszłym wieku, u których istnieją przeciwwskazania do zabiegu lub w sytuacji częściowego naderwania ścięgna. Metoda zachowawcza opiera się na czasowym unieruchomieniu kończyny za pomocą gipsu lub specjalnej ortezy, przypominającej but. Wiele osób zastanawia się, ile będzie trwał ich powrót do sprawności. Wszystko zależy od stopnia uszkodzenia, jednak zazwyczaj ścięgno Achillesa zrasta się w ciągu 8 tygodni. Po tym czasie niezbędna jest rehabilitacja – odpowiednio dobrane ćwiczenia przez fizjoterapeutę warunkują funkcjonalne obciążanie kończyny i powrót do sportu.
W Medi Horizon Clinic leczeniem operacyjnym, zachowawczym i rehabilitacją ścięgna Achillesa zajmują się doświadczeni specjaliści z dziedziny ortopedii. Wyróżnia nas indywidualne podejście do każdego pacjenta.